اطلاعات لازم در مورد حق تقدم سهام (قسمت اول)

اطلاعات لازم در مورد حق تقدم سهام (قسمت اول)

اطلاعات لازم در مورد حق تقدم سهام: حق تقدم سهام موضوعی است که معمولاً در اثر افزایش سرمایه شرکت های مختلف در بازار بورس که آن را برای خود ایجاد می کنند به وجود می آید.

در صورتی که شما به تازگی وارد دنیای بورس شده و سرمایه گذاری در بورس را آغاز کرده اید ممکن است با مفهوم حق تقدم سهام آشنایی کامل نداشته باشید٬ و یا در عین حال ممکن است حق تقدم سهام یک شرکت را در اختیار داشته و قصد فروش و یا واگذاری آن را داشته باشید٬ پس می توانید این مقاله را تا انتها با دقت مطالعه کرده و اطلاعات مناسبی در مورد حق تقدم سهام در بورس به دست بیاورید. پس با ما در ادامه همراه باشید.

تعریف حق تقدم سهام

موضوعی که مشخص می باشد این است زمانی که یک شرکت که سهام خود را در بورس عرضه می نماید نسبت به افزایش سرمایه اقدام می‌ کند با توجه به درصد افزایش سرمایه ای که برای شرکت مورد نظر رخ می‌دهد تعداد سهام شرکت نیز افزایش پیدا می‌کند.

در چنین شرایطی افرادی که به عنوان سهامداران شرکت مورد نظر به حساب می‌آیند٬ می‌خواهند که تمامی حقوق و منافع مالی شان حفظ شده و در هنگام افزایش سرمایه شرکت این انتظار را دارند تا درصد مالکیت آنها نسبت به سهام شرکت مورد نظر نیز به صورت تصاعدی افزایش پیدا کند.

با توجه به این موضوع و با توجه به قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران برای سهامداران شرکت مورد نظر حق تقدم سهام در نظر گرفته خواهد شد ٬ که بر اساس این قانون در صورتی که شرکت مورد نظر سهام جدید را برای فروش منتشر نماید٬ سهامدارانی که در حال حاضر در شرکت حضور داشته و سهام دارند برای خرید سهام جدید نسبت به بقیه افراد دارای اولویت می باشند .

به این اولویت پیش آمده در دنیای بورس حق تقدم سهام گفته می شود.

به عنوان مثال در نظر بگیرید که یک شرکت به میزان ۳۰ درصد سرمایه خود را افزایش می دهد مطمئناً با این افزایش سرمایه سهام شرکت نیز به همین میزان رشد می‌کند.

حال در نظر بگیرید شما ۵۰۰ سهم از شرکت مورد نظر قبل از آنکه موضوع افزایش سرمایه اتفاق بیفتد را در اختیار داشتید در این حالت با توجه به اینکه تعداد سهام شرکت افزایش پیدا کرده است٬ برای آنکه شما دچار ضرر مالی نشوید شرکتی که به میزان ۳۰ درصد افزایش سرمایه داشته برای شما ۳۰ درصد از ۵۰۰ سهمی که در اختیار داشتید حق تقدم سهام در نظر می گیرد تا به همان نسبت سرمایه شما نیز دچار رشد گردد.

چگونه از حق تقدم سهام استفاده کنیم؟

یک شرکت در صورتی که نسبت به افزایش سرمایه اقدام کند و تعداد سهام سهامداران شرکت موردنظر تغییر نکند در نتیجه سهامدار مورد نظر دچار ضرر خواهد شد٬ چرا که میزان مالکیت شخص مورد نظر نسبت به حالتی که قبل از افزایش سرمایه در جریان بوده کاهش پیدا کرده و در نتیجه فرد دچار ضرر می گردد.

با توجه به این موضوع برای اینکه درصد مالکیت سهامداران شرکت بعد از موضوع افزایش سرمایه نیز ثابت بماند شرکت حق تقدم سهام را با توجه به درصد افزایش سرمایه برای سهامدارانش در نظر می‌گیرد.

تذکری که باید در مورد حق تقدم به شما بدهیم این است که موضوع حق تقدم سهام زمانی صدق می کند که شرکت سهام جدیدی را برای فروش منتشر کند که از طریق افزایش سرمایه از محل آورده نقدی باشد.

به عنوان مثال در صورتی که افزایش سرمایه به وجود آمده در شرکت مورد نظر از طریق سود انباشته یعنی سودی که به سهامداران تعلق می‌گیرد باشد اینجا دیگر موضوع حق تقدم سهام مطرح نخواهد بود.

در مورد چگونگی استفاده از حق تقدم سهام باید بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت در مجمع عمومی فوق العاده به تصویب رسید یک فرم برای سهامدار ارسال شده که  فرم مورد نظر گواهی حق تقدم سهام نام دارد که در آن اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه شرکت ثبت شده است.

در صورتی که شما به عنوان سهامدار شرکت مورد نظر تمایل داشته باشید تا درصد مالکیت سهام خود در شرکت مورد نظر حذف کرده و همچنین در موضوع افزایش سرمایه نیز دخیل باشید٬ باید فرم گواهی حق تقدم سهام را در  مهلت مقرر پر کرده و برای بررسی و انجام مراحل قانونی به شرکت ارسال نمایید.

در صورتی که این کار از سمت سهامدار صورت نگیرد شرکت اینگونه این موضوع را ارزیابی می‌کند که سهامدار مورد نظر نسبت به موضوع حق تقدم و همچنین شرکت در افزایش سرمایه تمایلی ندارد.

فرایند فروش حق تقدم سهام

در برخی از مواقع پیش می‌آید که افرادی که به عنوان سهامدار شرکت مورد نظر هستند علاقه ای ندارند که بخواهند در موضوع افزایش سرمایه شرکت دخیل شده و از حق تقدم سهام بهره ببرند.

با توجه به این موضوع در قانون تجاری بورس شرایطی فراهم می گردد تا افرادی که نمی خواهند در افزایش سرمایه شرکت، شرکت کنند امکان فروش حق تقدم سهام خود را داشته باشند.

با توجه به همین موضوع بعد از آنکه مجمع عمومی فوق العاده شرکت در مورد موضوع حق تقدم سهام برگزار شد یک نماد تحت عنوان حق تقدم در بازار بورس برای شرکت تعریف شده تا سهامداران شرکت از طریق نماد مذکور بتوانند حق تقدم مورد نظر خود را به فروش برسانند.

پارامتر حق تقدم سهام برای شرکت ها و برندهای مختلف در بورس ایران به طریق یک نشانی قابل شناسایی است و آن استفاده از حرف ح می باشد.

به عنوان مثال در صورتی که بانک دی نسبت به افزایش سرمایه اقدام کرده و حق تقدم سهام داشته باشد نماد حق تقدم سهام بانک دی به صورت دی ح خواهد بود.

به عنوان مثال در نظر بگیرید درصورتی که شما دو هزار سهم از نماد دی را در اختیار داشته باشید و به عنوان مثال هزار سهم از نوع حق تقدم نیز در اختیار داشته باشید که این موضوع با توجه به افزایش سرمایه شرکت به وجود آمده است٬ شما این امکان را خواهید داشت تا از طریق کارگزاری و یا از طریق سیستم آنلاین نسبت به فروش حق تقدم مورد نظر خود اقدام نمایید.

معمولاً قیمت که برای حق تقدم سهام در نظر می‌گیرد هم مبلغ با مبلغ اسمی سهام مورد نظر و یا کمتر از آن می باشد. البته در برخی شرایط خاص ممکن است مقدار عددی حق تقدم سهام با توجه به دلایل مشخص کمتر و یا بیشتر از عدد مذکور نیز باشد.

خلاصه:

حق تقدم سهام موضوعی است که معمولاً در اثر افزایش سرمایه شرکت ها از طریق محل آورده نقدی به وجود می آید.

در چنین شرایطی برای آن که سهامداران دچار ضرر نشده و میزان مالکیت آنها نسبت به سهام کمتر نگردد از سمت شرکت یک نماد تحت عنوان حق تقدم سهام در اختیار سهامداران گذاشته می‌شود.