اوراق مشارکت

اوراق مشارکت

اوراق مشارکت بورس با توجه به بازاری که در آن منتشر می شوند، امکان دارد قابلیت معامله در سامانه آنلاین را داشته باشد.

در صورتی که این اوراق عرضه شده در بازار پایه فرابورس باشند، خرید و فروش اوراق به واسطه ثبت سفارش اینترنتی امکان پذیر خواهد بود.

هر شخصی که کد معاملاتی آنلاین را داشته باشد، قادر است با استفاده از ثبت سفارش اینترنتی و یا سامانه معاملاتی آنلاین برای خرید این نماد اقدام کنید. خرید و فروش این اوراق در بورس با خرید سهام هیچ تفاوتی ندارد.

این اوراق در اصطلاح علم اقتصاد، نوعی از اوراق بهادار است که توسط دولت، شهرداری، شرکت ‌های دولتی و خصوصی، برای تأمین اعتبار طرح های عمرانی یا زیرساختی در کشور، منتشر می گردد.

تهیه دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهده بانک مرکزی است.

طبق دستورالعمل های بانک مرکزی، این گونه اوراق، اوراق بها داری هستند که با مجوز بانک مرکزی برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز، طرح های سودآور تولیدی و خدماتی در چارچوب عقد مشارکت مدنی، توسط سازمان جاری منتشر می‌شود. در هر ورقه مشارکت، میزان سهم دارنده آن مشخص شده است.

چند ویژگی اوراق مشارکت

• بانام یا بی نام

اوراق ذکر شده بانام یا بی نام می باشند که در تبلیغات رسانه ای این مورد را اعلام می کنند. باید حتما توجه کنید که اوراق بانام تنها به نام دارنده آن است و حتی در صورت سرقت یا مفقود شدن ورقه امکان فروش و بهره مندی از مزایا وجود ندارد.

اما اگر اوراق بی نام باشد در حقیقت در وجه حامل بوده و باید نسبت به مراقبت از اوراق توجه ویژه ای داشته باشید. گاهی افرادی که سرمایه سنگینی را در این سرمایه گذاری وارد می کنند اوراق مالکیت را در صندوق امانات بانکی نگه می دارند.

• اوراق مشارکت قابل تبدیل شدن به سهام

اوراقی که توسط ناشر بورسی منتشر می‌شود و در زمان سررسید اوراق و یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام تبدیل می‌ شود که البته در این رابطه در مجمع عمومی فوق‌ العاده صاحبان سهام تصمیم گیری می‌شود.

• اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام

این اوراق توسط برخی از شرکت های سهامی منتشر می شود و در تاریخ سررسید به جای پرداخت اصل مبلغ، با سایر سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تعویض می‌گردد.

انواع اوراق مشارکت

• اوراق مشارکت بورسی

این اوراق، قابل معامله کردن در بازار بورس و فرابورس هستند. اگر اوراق مشارکت بورس به قیمت کمتر از قیمت اسمی آن توسط سهام دار و سرمایه گذار خریداری ‌شود، بنابراین سود سرمایه گذار و سهام دار با قیمت خریداری شده اسمی در سررسید آن برابر خواهد بود. این اوراق یک سرمایه گذاری کوتاه مدت محسوب می‌شود.

اوراق مشارکتی که منتشر کننده آن شرکت های سهامی عام هستند و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار تعویض می‌شوند.

• اوراق مشارکت غیر بورسی

اوراقی که صرفا با تایید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شوند و قابل معامله در شعب بانک های عامل هستند را اوراق مشارکت غیر بورسی می نامند.

نکات مهمی که باید سرمایه گذاران آن ها را بدانند

دولت و خدمات دولتی ناشر های اوراق هستند و عرضه تنها از طریق بانک های عامل انجام می گیرند.

اغلب افراد در زمان عرضه، خریدار اوراق خواهند بود تا زمان سررسید و در صورتی که تمایل به فروش اوراق زودتر از سررسید داشته باشید باید مجددا به بانک عامل یا نهادی که در برگه اعلام می‌ شود مراجعه کنند.

راجب به این گونه اوراق، لازم به ذکر است که با توجه به شرایط در زمان عرضه اوراق در نوبت اول، شما اجازه درخواست خرید از طریق حساب آنلاین معاملاتی یا از طریق سفارش اینترنتی را خواهید داشت.

پس حتما باید به اطلاعیه عرضه اوراق های مشارکت و شیوه درخواست توسط سرمایه گذاران توجه کنید یا از طریق کارگزاری خود این موضوع را جویا شوید.

اوراق مشارکت بورس، قابلیت معامله پیش از سررسید را دارند. افراد به راحتی می توانند درخواست فروش خود را از طریق کارگزاری خود داده و در طرف مقابل در صورتی که هیچ متقاضی نباشد بازار گردان اوراق موظف به خرید اوراق از شما هستند و می توانید از بابت فروش این اوراق اطمینان داشته باشید.

طبق قانون بورس، نماد معاملاتی اوراق مشارکتی سه روز قبل از موعد پرداخت بسته می‌شود و روز بعد از پرداخت سود بازگشایی می‌گردد. همچنین زمانی که شما اوراق خود را خریداری می کنید، کارگزار شما از شما یک حساب بانکی خواهد گرفت تا سود اوراق را به آن حساب واریز کنند.

سود اوراق مشارکت توسط شرکت به حساب سپرده گذاری مرکزی واریز و شرکت سپرده گذاری به‌ حسابی که اعلام کرده بودید واریز خواهد کرد.

نحوه خریداری کردن اوراق مشارکت

طبق قوانین و مقررات، ناشر اعم از شرکت های بورسی و غیر بورسی موظف هستند یک بانک را به عنوان بانک عامل معرفی کنند تا سرمایه گذاران از طریق آن بانک اقدام به خرید اوراق کنند و سودهای دوره ای و اصل سرمایه در پایان دوره را نیز از همان بانک دریافت نمایند.

این نمونه از اوراق، اوراق بانام یا بی نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر می‌شود و سرمایه‌ گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه ها مدعی است.

در واقع اوراق مشارکتی هم مانند یک بدهی برای ناشر می باشد که با انتشار آن تعهد می نماید طی بازه های زمانی معین مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر می‌ کنند، در قالب سود اوراق به سرمایه گذاران بپردازند.

سود تضمین شده اوراق مشارکت بورس به صورت مبلغ های علی الحساب به دارنده گان پرداخت خواهد شد.

پس از پایان پروژه ها ناشر مؤظف به محاسبه دقیق سود و پرداخت آن به دارنده گان در صورت وجود سود کل بیشتر می باشد، ولی با کم شدن مبلغ سود تمام ضرر و خسارت های به وجود آمده بر عهده ضامن می باشد.

بین سود و ریسک کردن ارتباط مستقیمی وجود دارد یعنی هر چه ریسک کمتری را انجام دهیم، ممکن است سود به دست آمده کمتر باشد و هر چقدر ریسک بیشتری کنیم صاحب سود و در آمد بیشتری شویم.