اعتبار معاملاتی در بورس

اما آیا می‌توانیم برای خرید و فروش سهام، از کارگزاری اعتبار بگیریم؟ جواب مثبت است. اعتبار معاملاتی به سرمایه‌ای گفته می‌شود که کارگزاران به طور موقت در دست سرمایه‌گذاران و معامله‌گران قرار می‌دهند.

این اصطلاح در کارگزاران بورس‌های خارجی با نام Margin Trading شناخته می‌شود که البته در ایران دارای قوانین و شرایط متفاوتی با کشورهای خارجی است. در ادامه این مطلب، شرایط لازم برای دریافت اعتبار معاملاتی را شرح خواهیم داد.

دریافت اعتبار معاملاتی برای افرادی مناسب است که مهارت خوبی در معامله‌گری و سرمایه‌گذاری داشته باشند و ریسک‌ها را به خوبی بشناسند. برخی از ریسک‌ها عبارتند از:

۱ – ریسک افزایش زیان

همان‌طور که اعتبار معاملاتی می‌تواند باعث کسب سود بیشتر شود، در صورت متحمل شدن زیان، این مقدار زیان بیشتر خواهد بود. به عبارتی اعتبار معاملاتی هم پتانسیل افزایش سود و هم پتانسیل افزایش زیان را دارد.

(یک زیان ۱۰ درصدی با سرمایه ۵۰ میلیونی معادل ۵ میلیون تومان است ولی با سرمایه ۷۰ میلیونی معادل ۷ میلیون تومان)

۲ – ریسک نیاز به نقدینگی

زمانی که شخص به هر دلیلی توانایی تسویه اعتبار معاملاتی را نداشته باشد، کارگزار مجبور است برای بدست آوردن نقدینگی، سهام فریز شده شخص را بفروشد. ممکن است این سهم در بدترین قیمت ممکن در حال معامله باشد و شرکت کارگزاری چاره‌ای به جز فروش آن ندارد.

۳ – ریسک عدم پوشش هزینه

ممکن است سرمایه‌گذار نتواند بازدهی موردانتظار خود را بدست آورد و حتی نیاز باشد در زمان تسویه حساب، مبلغی نیز به حساب اضافه کند.

توصیه‌های مهم:قبل از استفاده از اعتبار معاملاتی این نکات را در نظر بگیرید:

برای سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهید، به اندازه کافی پیگیر باشید و از نزدیک وضعیت بازار را پیگیری کنید. باید ببینید چه رویداد اقتصادی پیش‌رو است و چه رویدادهایی می‌تواند به میزان زیادی روی بازار یا صنعت موردنظرتان تاثیر بگذارد.

بدترین سناریو را در نظر بگیرید و ببینید آیا از نظر روانی و مالی آماده مواجه شدن با آن هستید؟ اگر به طور مثال متحمل زیان شدید چه اقدامی خواهید کرد و برنامه‌تان در آن شرایط چیست؟

واقع‌بین و آماده هر رویدادی باشید. بازارهای مالی گاهی مثبت هستند و گاهی منفی، اما انسان‌ها تمایل دارند به اتفاقاتی که اخیرا رخ داده بیشتر توجه کنند.

به طور مثال وقتی بازار مثبت است، خوش‌بینانه به بازار نگاه می‌کنند و انتظار دارند بازار مثبت ادامه پیدا کند، همین موضوع در بازار منفی نیز صدق می‌کند.

 فعال بودن بسته اعتباری یا وام قرض الحسنه

با توجه به اینکه اعتبارات کارگزاری از دو قالب بسته‌های اعتباری و وام قرض الحسنه ارائه می‌شود، لذا برای دریافت هر کدام، ابتدا باید این بسته ها فعال (رنگی) باشد.

فعال شدن بسته‌های اعتباری بر اساس ریال موجود در بآشگاه است و فعال شدن بسته‌های وام قرض الحسنه بر اساس قدرت وام (که با توجه به رسوب مانده آزاد در حساب معاملاتی محاسبه می‌شود) انجام می‌شود.

نکته مهم: فعال شدن بسته‌های اعتبار یا وام قرض الحسنه برای دریافت اعتبار کافی نیست و مشتری باید شرایط دیگری را نیز ارحراز نماید.

 داشتن وجه تضمین کافی

کارگزار بورس باید ناظر اوراق بهاداری باشد که به‌عنوان تضمین از طرف مشتری نزد کارگزار قرارداده‌ شده‌ است.

اما مشتری در صورتی که بخواهد این سهام فریز شده را بفروشد، می تواند با اعلام به کارگزاری تضمین خود را با سهم دیگری پوشش دهد و سهام مد نظر را بفروشد.

علاوه بر این طبق دستورالعمل بورس در خصوص خرید اعتباری، برخی از سهام ها نمی توانند جزو ارزش تضمین قرار گیرند، نظیر سهامی که در بازار پایه قرمز فرابورس معامله می‌شود.

 رعایت سقف اعتبار دریافتی

هر مشتری در صورت دارا بودن بسته‌های اعتباری یا وام فعال‌، می‌تواند حداکثر به میزان ارزش تضمین پرتفوی خود را اعتبار معاملاتی دریافت نماید.