کد بورسی چیست و چگونه کد بورس دریافت کنیم؟

آیا کد بورسی واقعا لازم است؟

بله، وجود کد بورسی یکی از الزامات برای سرمایه گذاری در بورس و خرید اوراق بهادار از بازار سرمایه است.

شاید شما تصور کنید چون خرید و فروش اوراق بهادار بصورت آنلاین انجام می‌شود و کارگزار دخالت مستقیمی در آن ندارد، نیازی نیز به کد بورسی نیست ولی در هر حال این کارگزار است که واسطه بین شما و بازار سرمایه است و داشتن یک کد بورسی به منزله داشتن یک حساب معاملاتی نزد کارگزار نیز هست.

این قوانین صرفا مخصوص ایران نیست، در کشورهای خارجی نیز افراد برای خرید و فروش اوراق بهادار باید به کارگزاران مراجعه کنند.

با اینترنتی شدن بسیاری از کارها، امکان درخواست صدور کدبورسی بصورت اینترنتی نیز وجود دارد.

مسئول صدور کد بورسی کیست؟

کارگزاری‌های بورس اوراق بهادار تهران، مسئول صدور کد بورسی و ارائه خدمات خرید و فروش سهام و اوراق بهادار هستند.

نزدیک ۱۰۰ شرکت‌ کارگزاری در حال حاضر در ایران فعال است ولی فقط تعداد کمی از آنها خدمات مفید، قابل توجه و مناسبی ارائه می‌دهند.

مفید بودن خدمات کارگزاری یعنی اینکه کارگزار حتی به مشتریانی که سرمایه کمی برای معامله در بورس دارند احترام بگذارد و خدمات مناسبی ارائه دهد، کارگزار نرم افزار به روز داشته باشد، اعتبار معاملاتی و حتی تخفیف اختصاص دهد.

مدارک لازم برای ثبت نام بورس و دریافت کد بورسی

 هر فرد حقیقی می‌تواند با ارائه مدارک زیر برای دریافت کد معاملات بورس و فرابورس اقدام کند:

• اصل و تصویر شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
• اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی
• مشخصات حساب بانکی (نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، کد و نام شعبه، نوع حساب)
• تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
• تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
• تکمیل فرم قرارداد انجام معاملات اینترنتی

 سوال: کسانی که مدرک تحصیلی دیپلم ندارند، نمی‌توانند کد بورس دریافت کنند؟

 پاسخ: کلیه افراد حقیقی می‌توانند کد معاملات بورسی (فرابورس) دریافت کنند.

 هر فرد حقوقی (شرکت ها، موسسات، سازمان‌ها) می‌تواند با ارائه مدارک زیر برای دریافت کد معاملات بورس و فرابورس اقدام کند:

• اصل و تصویر روزنامه رسمی آگهی تاسیس
• اصل و تصویر روزنامه رسمی
• آگهی کلیه تغییرات
• اصل و تصویر اساسنامه
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
• تکمیل فرم تعهدنامه
• تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی
• تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
• نامه درخواست دریافت کد بورسی خطاب به کارگزاری
• معرفی نماینده جهت دریافت کد بورسی و انجام معاملات آنلاین

هزینه دریافت کد بورسی چقدر است؟

در حال حاضر دریافت کد بورس رایگان است. اما چنانچه احراز هویت شما از طریق دفاتر پیشخوان دولت صورت گیرد، مبلغ ۱۲۰۰۰ تومان به‌عنوان کارمزد دفاتر پیشخوان (برای خدمات احراز هویت)، از شما دریافت خواهد شد.

تفاوت کد بورسی و کد آنلاین چیست؟

در واقع هیچ تفاوتی وجود ندارد، منظور از کد آنلاین، کد بورسی آنلاین است که شخص با دارا بودن آن بصورت مستقیم به سامانه معاملات آنلاین وارد می‌شود و می‌تواند سفارشات خرید و فروش اوراق بهادار را بصورت مستقیم ارسال کند.

به دلیل اینکه برخی از افراد دارای مدرک دیپلم نیستند، فقط کد بورسی برای آنها صادر می‌شود و فقط می‌توانند بصورت تلفنی یا حضوری سفارش خودشان را به کارگزار بدهند.

به کد بورسی، کدسهامداری و کدمعاملاتی نیز گفته می‌شود. بنابراین تصور نکنید این اصطلاحات مربوط به یک کد دیگر است.

اما اشتباهی که برخی مرتکب می‌شوند این است که تصور می‌کنند کد اقتصادی، همان کدبورسی است.

کد اقتصادی ربطی به بورس ندارد. هر شرکت نیاز به یک کد اقتصادی دارد. این کد برای مشخص شدن عملکرد یک شرکت (خرید – فروش – خدمات) در قراردادها و فاکتورها ارائه می‌شود. اخذ این کد برای شرکت‌ها اجباری است.

تفاوت کدبورسی با نام کاربری و رمز عبور

بعد از تکمیل مشخصات نزد کارگزاری، برای افراد کدبورسی صادر می‌شود.

بعد از اینکه کدبورسی صادر شد و کارگزاری یک حساب برای شما ایجاد کرد، مشخصات ورود به سایت معاملات برای شما پیامک یا ایمیل می‌شود.

این مشخصات ورود، کد بورسی شما نیست و صرفا یک نام کاربری و رمز عبور است تا بتوانید از طریق سیستم معاملاتی کارگزار، اقدام به خرید و فروش سهام کنید.

بنابراین کدبورسی را با این مشخصات اشتباه نگیرید.

در واقع برای معاملات آنلاین، کدبورسی شما که شامل چند حرف و چندعدد است را نیازی نیست در جای خاصی وارد کنید.

آیا برای خرید سهام یا اوراق بهادار از فرابورس، به کد معاملاتی جداگانه نیاز است؟

خیر، با همان کد معاملاتی بورسی می‌توانید در بازارهای فرابورس نیز اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنید.

اوراقی مانند اوراق تسهیلات مسکن نیز با همین کد خریداری می‌شود.

تفاوت بین بورس و فرابورس این است که شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار با هم متفاوت است، بنابراین از دید ما سرمایه گذاران، تفاوت چندانی بین دو بازار وجود ندارد.

معاملات سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی در سایت tsetmc.com قابل مشاهده است.

آیا از کد بورسی می‌توان برای خرید اسناد خزانه اسلامی (اخزا، سخا، سخاب) استفاده نمود؟

بله، خرید این اوراق با دارا بودن کدبورسی امکان پذیر است.

ممکن است شما قصدی برای خرید سهام نداشته باشید و صرفا بخوانید اوراق با درآمد ثابت را خریداری کنید.

با کدبورسی می‌توانید همه نمادهایی که در سایت Tsetmc.com معامله می‌شوند را خرید و فروش کنید. چه نماد بورسی باشد، چه فرابورس و چه انواع اوراق بهادار دیگر.

آیا برای صندوق سرمایه‌گذاری کد بورسی لازم است؟

بستگی دارد بخواهید چه صندوقی را خریداری کنید. دو نوع کلی صندوق وجود دارد:

1. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک: نیازی به کد بورسی ندارند و واحدهای آنها بصورت غیرحضوری یا حضوری صادر می‌شود. حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها و هزینه ابطال، معمولا بالاتر از صندوق‌های ETF است.
2. صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF: این صندوق‌ها را مانند سهام خریداری کرد و در زمان دلخواه به فروش رساند.

واحدهای ETF ها معمولا قیمت پایینی دارند (مثلا ۱۰۰۰ تومان تا حدود ۱۰ هزارتومان). به همین دلیل می‌توانید با سرمایه‌های خیلی کم نیز این صندوق‌ها را خریداری کنید. قوانین معاملات این صندوق‌ها تقریبا مشابه سهام است ولی تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. مثلا کارمزد معاملات این صندوق‌ها بسیار کمتر از سهام است.

بطور کلی خرید صندوق‌های قابل معامله در بورس، سهولت بسیار بیشتری دارند.

این صندوق‌ها در انواع مختلف (با درآمد ثابت، مختلط و سهام) وجود دارند.

بنابراین کدبورسی صرفا برای خرید سهام نیست و می‌توانید با کدبورسی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یا سایر صندوق‌ها را خریداری کنید. با خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بطور غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید. به عبارت دیگر، صندوق‌ها سرمایه شما را در بورس مدیریت می‌کنند.

من سال‌ها پیش در یک کارگزاری کد سهامداری (کد بورسی) دریافت کردم ولی الان آنرا فراموش کرده‌ام، تکلیف چیست؟

فقط کافیست مجدد نسبت به افتتاح حساب در یک کارگزاری اقدام کنید.

کارگزاری جدید شما، براساس کد ملی‌تان کد بورسی شما را استعلام و بازیابی خواهد کرد.

بنابراین نیازی نیست حتما نام کارگزار سابق‌تان را به یاد داشته باشید.

 کارگزاری‌هایی که بهترین خدمات را می‌دهند را براساس تجربه و نظر مشتریان آن کارگزاری انتخاب کنید.

مشکلی از بابت افتتاح حساب در چند کارگزاری وجود ندارد؟

خیر، برای معاملات اوراق بهادار می‌توانید در چندین کارگزاری حساب داشته باشید.

البته همانطور که ذکر شد، کد بورسی شما مانند کد ملی است و هرشخص فقط یک کد دارد ولی با همین کد، در کارگزاری‌های مختلف می‌توان افتتاح حساب انجام داد.

به همان ترتیب که شما می‌توانید در چندبانک حساب داشته باشید، امکان کار با چندین کارگزاری نیز وجود دارد.

حتی اگر از یک کارگزاری ناراضی شدید، می‌توانید سهامی که از طریق آن کارگزاری خریداری کردید را به یک کارگزار دیگر منتقل کنید. به اینکار اصطلاحا «تغییر کارگزار ناظر» گفته می‌شود و بدون هزینه است.

امنیت کد بورسی

برای برخی سوال است که اگر شخصی کدبورسی مرا بدانید، می‌تواند از آن سوءاستفاده کند؟ پاسخ این است که خیر.

شخص صرفا با دانستن کدبورسی شما نمی‌تواند کار خاصی انجام دهد.

اما شما باید مشخصات ورود به سامانه معاملاتی که از طریق آن خرید و فروش انجام می‌دهید را در جای امنی نگهداری کنید.

برخی ممکن است این مشخصات را برای معامله به اشخاص دیگر (که قصد مدیریت سرمایه یا اصطلاحا سبدگردانی) دارند بسپارند. باید توجه کنید مسئولیت کلیه فعالیت‌هایی که از طریق حساب معاملاتی شما انجام می‌شود بر عهده شماست.

اگر مشخصات ورود به سامانه معاملاتی بدست افراد دیگر بیفتد، آنها نمی‌توانند شماره حساب شما را تغییر دهند یا پول موجود در حساب را خارج کنند زیرا امکان ثبت یا تغییر شماره حساب در سامانه معاملاتی وجود ندارد.

تغییرات در شماره حساب‌ها صرفا با ارائه درخواست به کارگزاری امکان‌پذیر است.

جمع‌بندی:

کد بورسی اولین گام ورود به بورس است و می‌توانید به‌صورت حضوری یا غیرحضوری برای دریافت آن اقدام نمایید. به طور کلی دریافت کد بورسی رایگان است. شما می‌توانید معاملات بورسی و فرابورسی خود را به‌صورت آنلاین نیز انجام دهید.