مزایا و معایب معاملات آتی سهام

مزایا و معایب معاملات آتی سهام

از جدید ترین ابزارهای بسیار کاربردی اوراق بهادار در ایران که در حال حاضر طرفداران بسیاری دارد می توان به معاملات آتی سهام اشاره نمود. بر اساس اخبار بورس این ابزار برای نخستین بار از سبدی که ۳۰ سهم شرکت بزرگ داشت تشکیل گردید و با نوسانات قیمتی که در سبد وجود داشت هم جهت شد.

مزایای فراوان معاملات آتی سهام موجب شد که در بازار بورس طرفداران بسیاری داشته باشد. هم اکنون این اوراق به صورت کاملا قانونی خرید و فروش می شود.

اگر به بازار بورس علاقمند هستید و می خواهید اطلاعات بیشتری در مورد معاملات آتی سهام داشته باشید تا پایان ما را همراهی کنید.

منظور از معاملات آتی سهام چیست؟

معاملات آتی یک نوع توافقنامه هستند که دارای زمانی تعیین شده و قیمتی مشخص بوده و مبتنی بر خرید و فروش دارایی ها می باشند. این معاملات به طور کلی به دو دسته معاملات آتی کالا و معاملات آتی مالی تقسیم بندی می شوند.

موضوعات مورد معامله در معاملات آتی مالی اوراق قرضه، سهام و ارز هستند اما در معاملات آتی کالا محصولات کشاورزی، فلزات و مواد نفتی مورد معامله قرار می گیرند.

بر اساس اخبار بورس معاملات آتی برای نخستین بار در حوزه محصولات کشاورزی انجام شد اما پس از مدتی معاملات بر پایه منابع طبیعی همچون نفت صورت گرفت.

در سال ۱۳۷۲ بود که معاملات آتی مالی به بازار سهام راه یافتند اما درطی سال های گذشته شاهد آن بودیم که معاملات بر پایه ارز، نرخ بهره و شاخص های بازار سهام رایج گردید و امروزه نقش تعیین کننده ای در کنترل ریسک موجود در بازار سهام دارد.

مزایای معاملات آتی سهام

سرمایه گذاری در سهام شاخص

معاملات آتی سهام همانند سهام شاخص نیستند و نمی توان به صورت مستقیم در آن ها سرمایه گذاری نمود. از طرفی ارزش نقدی سبد پایه همیشه برابر با عدد شاخص می باشد.

بنابراین بر اساس تحلیل بورس می توان گفت مهم ترین مزیت معاملات آتی سهام این است که سرمایه گذاران قادر خواهند بود کارکردهای معامله آتی شاخص را با خرید و فروش معاملات آتی سهام به دست آورند و با در نظر گرفتن نوسانات شاخص در جهت های گوناگون سود کسب نمایند. 

توجه داشته باشید که بدون معاملات آتی سهام امکان موقعیت فروش بر روی سهام شاخص امکان پذیر نیست.

پوشش ریسک

از دیگر مزایای معاملات آتی سهام می توان به فراهم نمودن یک ابزار خاص و ویژه در پوشش ریسک اشاره نمود.

به عنوان مثال فرض کنید سبد سرمایه گذاری فردی پیرو شاخص بازار بورس بوده  و سرمایه گذار نیز بر این باور است که بازار شرایط خوبی ندارد و روبه نابودی است، همچنین به دلایلی نیز نمی خواهد سهام خود را بفروشد.

در چنین اوضاعی بهترین کار ممکن که سرمایه گذارمی تواند به منظور مدیریت ریسک سبد خود انجام دهد استفاده از معاملات آتی سهام است . به عبارتی می تواند با فروش معاملات آتی سهام در راستای حمایت از سبد سهام خود گام بردارد.

کم هزینه بودن معاملات

اگر به تحلیل بورس و معاملات آن بپردازید متوجه خواهید شد که معاملات آتی در مقایسه با معاملات نقدی دارای هزینه معاملاتی کمتری هستند.

نقد شوندگی بالا

در معاملات آتی سرمایه گذار نیازی به مالکیت معین جهت فروش قرارداد آتی ندارد  و تنها کافی است با پیش فروش در بازار بورس معامله آتی را انجام دهد.

همچنین سرمایه گذار قادر است در شرایطی که نیاز به تحویل باشد آن را از بازار فیزیکی به دست آورد و همین پروسه موجب می شود که میزان نقد شوندگی معاملات به میزان قابل توجهی افزایش یابد.

شفافیت قیمت درمعامله در بورس

بورس معاملات آتی مکان مشخصی برای خریداران و فروشندگان می باشد و با استفاده از سامانه الکترونیکی استاندارد انجام می شود و در میان تمامی شرکت کنندگان موجود در بازار به شکل کاملا عادلانه صورت می گیرد.

سفارشات سرمایه گذاران توسط روش های ابلاغ شده و از طریق کارگزاران در سامانه معاملاتی قراردادهای آتی ثبت می گردد. تمامی معاملاتی که در این بازار به ثبت می رسند بر اساس اولویت بندی قیمت انجام می شوند و در شرایطی که قیمت ها مساوی باشند پروسه انجام معاملات بر اساس اولویت زمانی صورت می گیرد.

اهرم مالی

در معاملات آتی اگر از اهرم مالی استفاده شود با ریسک بالایی همراه بوده  در نتیجه سرمایه گذاران و معامله گران می توانند فرصت های فراوانی همراه با کسب سود فراوان داشته باشند. 

به نحوی که معامله گر با توجه به ارزش دارایی کل سپرده اش  متحمل سود و زیان خواهد شد. البته سرمایه گذار باید اخبار بورس را دنبال کند و اطلاعات کافی در زمینه این نوع از معاملات داشته باشد که ریسک فراوانی دارد و با آگهی از این موضوع در این بازار سرمایه گذاری نماید.

این شرایط موجب می شود خریدار و فروشنده در معاملات آتی سود و زیان متقارنی داشته باشند و با ریسک همراه باشد. از طرفی اهرمی بودن این معاملات باعث می شود که میزان این ریسک افزایش یابد.

معایب معاملات آتی سهام

این معاملات در بازار بورس نیز همانند سایر روش های سرمایه گذاری در بورس و سایر بازارهای اقتصادی در کنار تمامی مزایایی که دارد دارای معایبی نیز می باشد.

یکی از معایب مهم آن بسته بودن نماد معاملاتی سهام پایه آن به ویژه در زمان سر رسید معاملات آتی می باشد. زیرا در مواقعی که سهمی بسته شود امکان خرید و فروش آن در بازار بورس اوراق بهاداروجود ندارد  و نرخ معاملات آتی سهام طبق آخرین قیمت تسویه در نظر گرفته می شود.

همین مسئله بسته بودن نماد معاملاتی تعدادی از شرکت ها هفته ها طول می کشد و سرمایه گذاران نمی توانند بر اساس پیش بینی های خود برنامه هایی که دارند پیش ببرند و موجب می شود که با سود و زیان های پیش بینی نشده ای روبرو شوند.

علاوه بر این معمولا سرمایه گذاران بر اساس برنامه ریزی هایی که انجام داده اند  و تاریخ سر رسیدی که برای سود سهام خود در نظر گرفته اند معاملات و خرید و فروش هایی را انجام داده اند که هم اکنون که به دلیل بسته بودن نماد معاملاتی با ضرر و زیان مواجه شده اند  ومشکلات دیگری برای آن ها به وجود آمده است.

همچنین اهرمی بودن این بازار موجب شده که با ریسک فراوانی همراه باشد ودر کنار تمامی مزایا و سودی که دارد گاهی اوقات موجب خسارات زیادی به سرمایه گذاران شود.