دامنه نوسان قیمت سهم
دامنه نوسان قیمت سهم
دامنه نوسان قیمت سهم در بورس یکی از ابزارهای مورد استفاده برای اعمال محدودیت در بازار بورس می باشد.
به طور کلی بازارهای مالی خصوصا بازار بورس دارای ماهیت پیچیده و پر ریسکی می باشد و این امر نیازمند محدودیت های است که باید توسط نهادهای ناظر برای این که بازار و نوسانات را کنترل کنند اجرا شود.
از ابتدا که بورس فعالیت خود را در بازار ایران شروع کرد دامنه نوسان قیمت بر سهم مورد معامله اثر گذار بوده و اعمال شده است.
همچنین جهت کنترل نوسانات قیمت در بسیاری از کشورهای دیگر نیز این روش وجود دارد. در بازارهای بورسی با وجود قوانین و مقررات این امر مانع از تقابل عرضه و تقاضا می شود.
قوانینی از جمله توقف معاملاتی و دامنه نوسانات قیمت و روش های دیگر نیز می باشند البته که قانون مهم در این حوزه دامنه نوسان قیمت می باشد که کاربرد آن در کنترل نوسان قیمت سهم و زیان سهامداران در اثر تصمیمات هیجانی می باشد.
حدود سقف و کف قیمت که هر سهم در هر روز کاری می تواند داشته باشد و تنها قیمت در همان محدوده حرکت کند را دامنه مجاز نوسان می گویند.
در واقع بالاترین یا پایین ترین قیمتی که در آن معامله و طی چندین جلسه نوسان می کند را دامنه نوسان قیمت در بورس می گویند.
مزایای دامنه نوسان چیست؟
در صورتی که بخواهیم کشف واقعی سهام اتفاق بیفتد دامنه نوسان می تواند در این زمینه به ما کمک کند. در صورتی که قیمت سهم به این حدود نزدیک می شود معاملات متوقف شده و به سهامداران این فرصت داده می شود تا بتوانند دوباره درباره قیمت سهام خود تصمیم گیری کنند تا سهام آن ها دچار قیمت هیجانی نشود.
برای حرفه ای شدن در بورس
مطلب مربوط به نماد شرکت های بورسی را هم
مزیت و ویژگی دیگر دامنه نوسان قیمت در بورس اجازه تغییر قیمت در زمان های دلخواه را به سهامداران بزرگ نمی دهد همچنین از دستکاری قیمت ها نیز جلوگیری خواهد کرد.
مزیت دیگر کاهش تلاطم در بازار می باشد که دامنه نوسان قیمت ایجاد می کند. در واقع می توان گفت دامنه نوسانات قیمت موجب ثبات در بازار شده و از تغییرات ناگهانی جلوگیری می کند و تغییرات قیمتی سهام را نیز محدود می کند.
معایب دامنه نوسان قیمت چیست؟
در کنار تمامی مزایای که دامنه نوسان در بورس دارد معایبی نیز وجود دارد.
به طور کلی طبق تحقیقات انجام شده می توان گفت که دامنه نوسانات باعث تاخیر در کشف قیمت سهم می شود چرا که با وجود آن قیمت ها در همان روز قادر به نشان دادن واکنش نسبت به اطلاعات منتشر شده نمی باشند.
پس در نتیجه قیمت روز سهم ممکن است که قیمت واقعی سهام نباشد. که چنین فعالیتی را نوعی دخالت در معامله نیز به حساب می آوردند.
معایب دیگر امکان تلاطم به دلیل توقف قیمت روز در روزهای آتی بسیار وجود دارد.
همچنین دامنه نوسانات قیمت در بورس موجب می شود تا سهام به محدوده های خاصی تمایل داشته باشد و قیمت سهام را به این محدوده ها سوق دهد همچنین دامنه نوسان در بورس از قیمت سهام به طور آزاد جلوگیری می کند و مانع آن می شود.
استثنائات موجود در دامنه نوسانات قیمت
در بازار بورس نوسان قیمت به دو صورت روزانه و همیشگی است اما در صورت وجود بعضی روزهای خاص و به علت رویدادهای مهم برای شرکت این قانون برداشته شده و سهام بدون نوسان قیمت می تواند معامله شود.
هنگامی که سهام متوقف شده بازگشایی می شود محدودیت در دامنه نوسانات برداشته شده و بر اساس سازوکار می توان تاثیر واقعی اطلاعات را بر میزان عرضه و تقاضا و در نتیجه قیمت سهم را مشاهده کرد هرچند که این تاثیرات بیشتر از دامنه نوسانات روزانه باشد.
حجم مبنا یعنی چه؟
حداقل تعداد سهام یک شرکت را حجم مبنا می گویند که باید در طول روز معامله شود تا قیمت نهایی آن سهم بتواند بر اساس دامنه نوسان کاهش یا افزایش یابد.
اگر تعداد معاملاتی که در یک روز انجام شده است کمتر از حجم مبنا باشد به همان اندازه نسبت درصد نوسان قیمت آن هم کاهش خواهد یافت.
در واقع برای این که سرمایه گذاران اعتماد و اطمینان داشته باشند که در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام نوسانات قیمت صورت گرفته است و همچنین هدف از تعیین حجم مبنا نیز همین است.
اگر غیر این باشد معاملات یک شرکت حتی یک عدد سهم شرکت می تواند بر قیمت سهام یک شرکت اثرگذار باشد و موجب ایجاد حباب قیمت های کاذب در بورس شود.
دامنه نوسانات قیمت در بازار بورس
در نظر داشته باشید که محدودیت های اعمال شده برای حق تقدم سهام ۲ برابر نوسانات عادی سهام می باشد این محدودیت ها بر قیمت سهام در بازار بورس اعمال شده است همچنین این حق تقدم سهام برای تمامی شرکت های بورسی این دامنه در محدوده ۱۰ درصد مثبت و ۱۰ درصد منفی است.
دامنه نوسانات قیمت در بازار فرابورس
در واقع دامنه نوسانات قیمت برای بازار فرابورس مانند بازار بورس است اما این دامنه نوسانات در بازار پایه فرابورس است که با سایر محدودیت های نوسان قیمت تفاوت دارد.
دامنه نوسانات قیمت در بازار پایه
به طور کلی دامنه نوسانات قیمت در این بازار نسبت به بازار بورس و فرابورس تفاوت دارد برای مثال در اطلاعات سال ۱۳۹۸ تغییراتی در قوانین بازار پایه به وجود آمد که شرکت های که در بازار پایه فرابورس و بورس درج شده بودند بر اساس شرایط پذیرش در سه تابلوی قرمز- زرد و نارنجی قرار گرفتند که نشان دهنده تفاوت در دامنه بورس هر کدام می باشد.
به این حالت که در روزهای که معاملاتی انجام می شود دامنه نوسانات در تابلوی زرد ۳درصد و در تابلوی نارنجی ۲درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد است.
کلام پایانی
به طور خلاصه می توان گفت که کاربرد این دامنه در بورس برای جلوگیری از نوسان شدید و سقوط قیمت سهام است.
در صورتی که بازار در شرایط بحرانی قرار می گیرد اکثر سرمایه گذاران خرد اقدام به تصمیمات عجولانه و هیجانی می کنند در نتیجه اعمال محدودیت دامنه نوسان قیمت می تواند این شرایط را کنترل کرده و موجب بهتر شدن نوسان ها شود و باعث ثبات بازار گردد.
