معاملات دوطرفه در بازار بورس

معاملات دوطرفه در بازار بورس

در توضیح معاملات دوطرفه باید گفت بصورت کلی و عام ما دو نوع بازار یا مارکت داریم: بازارهای یک طرفه و بازارهای دوطرفه . در بازارهای یک طرفه مانند بورس تهران شما صرفا می توانید با آورده مالی خود سهامی را بخرید و بعد از گذشت زمان سهامی را که از قبل خریداری کرده اید را با سود یا ضرر بفروشید.

اما در بازارهای دوطرفه نظیر آتی سکه در ایران یا بازارهای جهانی شما می توانید علاوه بر خرید، فروش هم انجام دهید، فروش سهامی که از قبل نداشته اید! و از کاهش قیمت ها نیز سود کنید. در ادامه مطلب به آموزش انواع معاملات در بازارهای یک طرفه و دو طرفه می پردازیم.

معرفی معاملات یک طرفه:

فرض کنید شما سهام ایران خودرو را در بورس تهران خریداری کرده اید. اگر قیمت این سهام رشد کند شما هم سود می کنید و اگر کاهش پیدا کند شما نیز ضرر می کنید این کل داستان بازارهای یک طرفه هست که شما صرفا فقط از افزایش و گران شدن سهام می توانید سود کنید و متنفع شوید.

یعنی معامله گران فقط می توانند در سهام های صعودی (گاوی) سود کنند. لذا در بازارهای یک طرفه باید کمین کنید برای خرید در یک قیمت مناسب تا با افزایش آن سود کسب کنید.

معرفی معاملات دو طرفه:

در بازارهای دو طرفه شما می توانید هم از خرید سود کنید هم از فروش. فرض کنید نظرتان این است که سهام شرکت اپل (فراچارت: اپل در بورس آمریکا که یک بازار دوطرفه هست قرار دارد)، گران معامله می شود و حباب قیمتی دارد لذا می توانید سهام شرکت اپل را بفروشید و در صورت کاهش قیمت آن سود ببرید. در این حالت شما هرگز از قبل سهام اپل را نداشته اید و به تعبیری مال و جنس نداشته را فروخته اید.

به تصویر زیر که نمودار قیمتی ایران خودرو در سالهای ۹۵ تا ۹۶ می باشد دقت کنید: اگر امکان معاملات دو طرفه بر روی این سهم ممکن بود شما می توانستید از نزول قیمتی که از حدود ۴۵۰ تومان تا ۲۴۰ تومان بوده فروش بزنید و کسب منفعت کنید (بدون اینکه سهام ایران خودرور را از قبل داشته یا خریداری کرده باشید). ولی همانطور که می بینید صرفا می توانید از ریز موج های صعودی کوچک آن در طول مسیر نزول، سود ببرید چون شما در یک بازار یک طرفه معامله میکنید.

نکته: همان طور که در بازارهای یک طرفه وقتی سهامی را میخرید و صعود می کند شما نیز سود می کنید و اگر نزول کند شما نیز ضرر می کنید، در بازارهای دو طرفه هم اگر سهامی را بفروشید و قیمت افت کند شما سود می کنید و اگر قیمت بالا برود شما ضرر می کنید.

به نمودار سهام شرکت اپل در زیر نگاه کنید. علاوه بر اینکه می توانید این سهام را در قیمت های دلخواه بخرید و با صعود سهام سود کنید، می توانید سهام اپل در قیمت ۱۶۱ دلار بفروشید البته اگر استدلال شما بر این است که این سهم در این قیمت گران معامله می شود و حباب قیمتی دارد. اگر حق با شما بود و قیمت ها کاهش پیدا کرد شما سود میکنید. پر واضح است که اگر اشتباه کنید و قیمت سهام اپل افزایش بیابد و شما در معامله فروش باشید دچار ضرر می شوید.

حال به مثال زیر توجه کنید که همه حالت های فرضی معاملات را در نمودار سهام شرکت تسلا در بورس آمریکا (فراچارت: این شرکت در زمینه تولید خودروهای برقی فعالیت دارد) تشریح کردیم. در این نمودار هم معاملات سوده ده را و هم ضرر ده یک معامله گر بیان شده.

آشنایی با انواع خرید و فروش دوطرفه

اکنون که مفهوم معاملات دوطرفه را درک کردید لازم است با چهار واژه (Sell,Buy,Long,Short) نیز به خوبی آشنا شوید.

● Long (باز کردن پوزیشن خرید): وقتی شما به منظور ورود به معامله خرید، اقدام به خرید سهام یا کالایی می کنید به آن Long (فراچارت: با تلفظ فارسی لانگ) گفته می شود یعنی شما از قبل موقعیت نداشتید و اکنون یک معامله خرید باز می کنید.
● Short (باز کردن موقعیت فروش): وقتی شما به منظور ورود به معامله فروش، اقدام به فروش سهام یا کالایی می کنید (فراچارت: در بازارهای دوطرفه) به آن Short (فراچارت: با تلفظ فارسی شورت) گفته می شود یعنی شما از قبل موقعیتی نداشتید و اکنون یک معامله فروش باز می کنید.

● Buy (خرید به معنای بستن موقعیت Short): وقتی شما در معامله ای فروش میزنید (Short) حال برای خروج از معامله و آفست شدن (فراچارت: نقدشدن. بدون معامله شدن) باید Buy بزنید یعنی معامله فروش خود را با یک خرید ببندید.
● Sell (فروش به معنای بستن موقعیت Long): وقتی شما در معامله ای خرید میزنید (Long) حال برای خروج از معامله و آفست شدن باید Sell بزنید یعنی معامله خرید خود را با یک فروش ببندید.

بسیاری از معامله گران Long را معادل Buy و Short را معادل Sell می دانند و تفاوتی برای آن قائل نمی شوند. شاید در عمل خیلی مهم نباشید ولیاز لحاظ آکادمیک این واژه ها تعاریف خاص خود را دارند.

با ذکر مثالی موضوع را دنبال می کنیم تا مطلب کامل برای شما قابل درک شود. فرض کنید سهام ایران خودرو را در آستانه روند صعودی به قیمت ۱۷۵ تومان خریداری کرده اید به این خرید شما Long گفته می شود و اگر بعد از مدتی قصد داشته باشید این سهام را بفروشید (چه با سود چه با ضرر) و از معامله خارج شوید در اصل این فروش شما Sell نام دارد.

به نمودار  سهام شرکت کوکاکولا در سال ۲۰۱۶ است توجه کنید. اگر شما سهام این شرکت را به امید آنکه در آینده کاهش پیدا میکند در قیمت ۱۱۲ دلار بفروشید در اصل Short انجام دادید و برای خارج شدن از این معامله در آینده (چه با سود چه با ضرر) باید این فروش خود را با یک خرید ببندید که به این خرید Buy گفته می شود.

جایگاه معاملات دو طرفه در بازارهای جهانی و ایران

آیا امکان معامله دو طرفه در ایران وجود دارد؟

معاملات دوطرفه یا همان بازار دو طرفه ، بازاری است که سهامداران آن می توانند زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمت یک سهم را دارند فروش استقراضی را انجام دهند. یعنی بدون این که سهمی داشته باشند می‌ توانند آن سهام را به فروش برسانند و متعهد شوند که در یک بازه زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را بخرند و به قرارداد بسته شده عمل کنند.

در چندین سال پیش بازار دو طرفه ای در ایران وجود نداشت و تمام معاملات به صورت یک طرفه انجام می شدند. اما در حال حاضر تمام معاملات دو طرفه فقط در بازار های جهانی نیستند و معامله گران در ایران هم می توانند از معاملات دو طرفه استفاده کنند.

برخی از مزایای معاملات دوطرفه

• در بازارهای دوطرفه تعادل بیشتری وجود دارد، زیرا معامله گر نه تنها از خرید سهام سود می کند بلکه از طریق فروش سهام هم سودی را به دست می آورد.
• با استفاده از معاملات دو طرفه امکان کسب بازدهی در ریزش بازارها نیز وجود دارد.
• میزان نقد شوندگی در معاملات دو طرفه بسیار زیاد تر از معاملات یک طرفه است.
• در بازار های دو طرفه نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه گذاری پر رنگ تر می شود.
• از به وجود آمدن حباب در بازار بورس و سهم شرکت های گوناگون جلوگیری می کند.

دقت داشته باشید که معمولا در بازار های یک طرفه با افزایش ارزش یک سهام شما سودی را به دست می آورید و در طرف مقابل با کاهش قیمت ضرر می کنید. در بازار دو طرفه هم وضعیت به همین صورت است و از کاهش قیمت یک سهام می توانید سود کنید و اگر سهامی را بفروشید و قیمت آن افزایش پیدا کند ضرر خواهید کرد.

در کل می توان گفت؛ معاملات دو طرفه این اجازه را می‌ دهد تا افراد اگر طبق تحلیل‌ ها و حدس ها به این نتیجه برسند که قیمت سهام شرکتی کاهش پیدا خواهد کرد، بتوانند از این کاهش قیمت، سود کسب کنند.